دانستنی‌های جالب از سریال بوعلی سینا

سریال «بوعلی‌ سینا» به کارگردانی کیهان رهگذار، از امشب به روی آنتن آی‌فیلم فارسی می‌رود و جایگزین مجموعه تلویزیونی کیف انگلیسی خواهد شد.

به گزارش آی‌فیلم به نقل از جام جم، سریال بوعلی‌ سینا اثری ماندگار است که 30 سال پیش ساخته شد، اما قابل رقابت با آثار امروزی است. این سریال اولین بار سال 1364 از شبکه دو پخش شد و حالا قرار است بار دیگر و با کیفیت HD از شبکه آی‌فیلم پخش شود.

نگارش فیلمنامه سریال بوعلی‌سینا توسط کیهان رهگذار آغاز شد. رهگذار پیش از «بوعلی سینا» فیلمنامه سریال سربداران را نوشته بود که به کارگردانی محمدعلی نجفی ساخته شد و چند سریال نیز کارگردانی کرده بود که از آن جمله می‌توان به «شهر من شیراز» اشاره کرد.

بعد از هفت ماه، فیلمنامه آماده بود و رهگذار، «بوعلی سینا» را در تهران و اصفهان کارگردانی کرد. به گفته منوچهر محمدی، تهیه کننده این اثر، تولید این سریال نزدیک به هفت ماه طول کشید.

او می‌گوید: بخش زیادی از سریال را در بناهای تاریخی اصفهان بخصوص مسجدجامع این شهر تصویربرداری کردیم. طبیعت بکر، روستاهای قدیمی و زاینده‌رود پرآب برای تصویربرداری صحنه‌های خارجی کاملا مناسب بود. بخش‌هایی از سریال هم در تهران تصویربرداری شد.

از کبوترخانه تا آسیاب

برای تولید سریال «بوعلی سینا»، ساخت‌وسازهای بسیاری انجام شد. به گفته محمدی هم در اصفهان و هم در پادگان اقدسیه که باغ بزرگی داشت، دکورهایی ساخته شد. کاخ‌های تابستانی و بخشی از دوران کودکی بوعلی سینا در این باغ تصویربرداری شده است.

بر اساس توضیحات این تهیه‌کننده بسیاری از ساخت و سازها در مکان‌هایی انجام شده بود که جزو میراث فرهنگی کشور است؛ در نتیجه بعد از پایان تصویربرداری همه آنها ویران شد و مکان‌های تاریخی مانند روز اول به سازمان میراث فرهنگی وقت، تحویل داده شد.

همچنین نماهای مربوط به زندان در سریال «بوعلی سینا» در کبوترخانه‌های اطراف اصفهان تصویربرداری شد و دکور بخشی از کاخ‌ها و سالن تشریح ابن‌سینا در مسجدجامع اصفهان ساخته شده بود. همچنین صحنه مربوط به فرار بوعلی سینا و ابوریحان بیرونی نیز در یکی از آسیاب‌های آبی قدیمی، کنار زاینده‌رود تصویربرداری شده است.

اولین‌ها و بهترین‌ها

سریال «بوعلی‌سینا» توسط گروه جوانی ساخته شد که تجربیات زیادی نداشتند و بسیاری از آنها این سریال را به‌عنوان اولین تجربه در کارنامه حرفه‌ای خود به ثبت رسانده‌اند. به‌عنوان نمونه منوچهر محمدی پیش از «بوعلی سینا» یکی دو فیلم سینمایی تهیه کرده بود و این برای اولین بار بود که مسئولیت تهیه یک سریال تلویزیونی را به عهده‌می‌گرفت.

طراح صحنه و لباس این سریال نیز از جوان‌های تازه‌کاری بود که بعد از اتمام تحصیل به کشور بازگشته بود. فرهاد فارسی که سال 1390 دار دنیا را وداع گفت، بعد از «بوعلی سینا»، طراحی صحنه و لباس فیلم‌ها و سریال‌های متعددی را برعهده داشت که از آخرین آنها می‌توان به فیلم سینمایی «رستاخیز» اشاره کرد.

گفتنی است، لباس‌ها و لوازم صحنه‌ای که فارسی برای سریال «بوعلی سینا» طراحی کرد، بعد از پایان تصویربرداری به آرشیو صدا و سیما ارائه شد.

ابن سینای کوچک

کیهان رهگذار و امین تارخ زمانی با هم آشنا شدند که تارخ در نمایش اتللو نقش یاگو را بازی می‌کرد. این آشنایی به همکاری آنها در سریال «شهر من شیراز» منجر شد و بعدها تارخ در سریال «سربداران» که رهگذار نویسنده فیلمنامه‌اش بود، بازی کرد.

رهگذار معتقد بود چهره امین تارخ به نقاشی‌هایی که از چهره سینای حکیم موجود است شباهت دارد و این یکی از دلایل انتخاب تارخ برای بازی در این نقش بود؛ به همین دلیل امین تارخ برای بازی در این سریال گریم بسیار سنگینی نداشت، گریمی که در عین حال چندان هم ساده نبود.

بعد از «سربداران»، «مرگ یزدگرد»، «شهر من شیراز» و یک تله‌تئاتر، سریال «بوعلی‌سینا» چهارمین تجربه تصویری امین تارخ بود. تارخ ایفای نقش بوعلی در سه دوره جوانی، میانسالی و پیری را برعهده داشت و نقش ابن سینای کوچک را یکی از پسران محمدعلی نجفی بازی کرد. صالح و آیت نجفی در نقش بوعلی سینا و برادرش در این سریال ظاهر شدند.

صرفه‌جویی 2 میلیون تومانی

ساخت سریال «بوعلی سینا» با 17 میلیون تومان بودجه تصویب شد، اما با 15 میلیون تومان ساخته شد و منوچهر محمدی دو میلیون تومان را به تلویزیون بازگرداند.

وی در این باره توضیح می‌دهد: مجموعه ذوب‌آهن اصفهان در ساخت این سریال با ما همکاری کرد و برای اقامت گروه مکانی در اختیارمان قرار داد که در آنجا مستقر شدیم و هزینه‌ای بابت اقامت در اصفهان پرداخت نکردیم. در نتیجه از هزینه‌های پیش‌بینی‌شده، دو میلیون تومان صرفه‌جویی شد.

سریال «بوعلی‌سینا» در وقت مقرر و بدون هزینه اضافه یا حاشیه و تعطیلی به تلویزیون تحویل داده شد. این سریال سال 63 تولید شد و سال 64 از شبکه دو به‌نمایش در آمد.

پایانی برای یک کارگردان

کیهان رهگذار بی‌شک یکی از بهترین و متخصص‌ترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون کشور و در نوشتن دیالوگ‌های سنگین و فاخر استاد است. تعداد فیلمنامه‌هایی که نوشته و سریال‌هایی که ساخته به زحمت به تعداد انگشتان یک دست می‌رسد، اما همین آثار هنوز هم جزء آثار فاخر و ارزشمند و البته همچنان تماشایی هستند.

«بوعلی سینا» آخرین سریالی بود که رهگذار نوشت و کارگردانی کرد. او کمی بعد از کارگردانی این سریال از کشور مهاجرت کرد و بعدها در دهه 70 بعد از مبارزه با بیماری سرطان دار فانی را وداع گفت.

گفتنی است سریال «بوعلی سینا» هر شب ساعت ۲۰ از آی‌فیلم فارسی پخش می‌شود؛ و بازپخش آن نیز در ساعت ۴ و ۱۲ روز بعد خواهد بود.

بیشتر بخوانید:

«بوعلی سینا» میهمان آی‌فیلم می‌شود

«بوعلی سینا» در قاب تصویر

مروری بر کارنامه هنری بازیگر نقش «بوعلی سینا»

ا.ا / س.م