ایرانگردی
این روزها که سریال خاطرهانگیز «همسران» از آیفیلم بازپخش میشود، شاید بیش از هر زمان دیگری به مفهوم خانه فکر کنیم و بهانه آن هم خانهای است که 5 سریال از محبوبترین سریالهای تلویزیون که مفهوم خانه را در ذهن ما شکل دادهاند در آن ساخته شدهاند.
به گزارش آی فیلم، چهارشنبه شبهای سال 1375 همه خانوادهها میخکوب پای جعبه جادویی مینشستیم تا داستانهای خانواده صباحی را از دل خانه سبزشان ببینیم. کمتر کسی است که سریال «خانه سبز» را دیده باشد و تیتراژ ابتدایی سریال با صدای گرم مرحوم خسرو شکیبایی را به خاطر نداشته باشد:
«به نظر من یه خونه هرجایی میتونه باشه. میتونه بالای یه ساختمون بلند باشه. میتونه توی یه کوچه قدیمیکه زیر یه بازارچهست باشه. میتونه بزرگ یا میتونه کوچیک باشه. میتونه برای هرکس مفهومیداشته باشه یا هر رنگی داشته باشه. میتونه به رنگ آجر یا به رنگ شیشه و سنگ باشه. میتونه رنگ قرمز یا به رنگ…
ولی من… یعنی بهتره بگم ما، معتقدیم خونه هرچی که باشه، باید سبز باشه. بله، سبز و همیشه سبز…»
تیتراژ سریال ساده بود و خانه محور اصلی آن بود. درهای یک پنجره سبز رنگ به بیرون باز میشد، جلوی پنجره چند گلدان قرار داشت تا سبزی خانه را بیشتر به رخ بکشد. هر خانواده به ترتیب در پشت پنجره ظاهر میشد و لبخند میزد. اول از همه شخصیتهای اصلی سریال خانه سبز ظاهر میشدند یعنی رضا با بازی مرحوم خسرو شکیبایی و عاطفه با بازی مهرانه مهینترابی، بعد از آن پدر بزرگ و مادربزرگ که مرحوم داریوش اسدزاده و مرحوم حمیده خیرآبادی نقش آنان را بازی میکردند. نرگس با بازی خانم اکرم محمدی و علی کوچولو با بازی آرش نادی نفرات بعدی قاب پنجره بودند و در انتها فرید و لیلی از قاب پنجره به مخاطبان لبخند میزدند.
در انتهای تیتراژ همه ساکنین آپارتمان در قاب پنجره قرار میگرفتند و سریال آغاز میشد.
واحد اول خانه سبز محل سکونت پدربزرگ و مادربزرگ خانواده صباحی بود. یک واحد محل سکونت رضا صباحی با بازی ماندگار مرحوم خسرو شکیبایی و عاطفه صدر با بازی خانم مهرانه مهینترابی بود. واحد دیگر نرگس صباحی با پسرش علی کوچولو زندگی میکرد.
روی پشت بام یه خانه کوچک بود که نسل سوم خانواده صباحی با همسرش زندگی میکرد. فرید جنگلبِرد با همسرش لیلی یک خانه کوچک روی پشت بام ساختند و زندگی ساده اما سرشار از عشقشان را آغاز کردند.
سریال خانه سبز برای مخاطبانش تنها یک سریال نبود، نوعی سبک زندگی بود. فارغ از بازیها و فیلمنامه خوب، نقطه عطف سریال نشان دادن مشارکت و همراهی اعضای خانواده برای حل مسائل بود. سریال خانه سبز در زمان خودش ساختار شکنیهای زیادی داشت. از نوع ازدواج فرید و لیلی تا دیالوگهای پر مهر و محبتی که بین عاطفه و رضا رد و بدل میشد. تمامی این مسائل در کنار هم باعث شد تا سریال خانه سبز یکی از محبوبترین سریالهای دهه هفتاد ایران باشد.
خانواده صباحی الگوی آن زمان خانوادههای ایرانی شد. هدف سازندگان سریال خانه سبز رواج سبک زندگی خانواده صباحی سریال بود.
تا مدتها در انتهای سریالها این جمله به چشم میخورد: «با تشکر از خانواده محترم رجبی»
این معما تا سالها در ذهن همه باقی ماند که دلیل تشکر از خانواده محترم رجبی در انتهای تیتراژ هر سریال برای چیست.
حتما سریالهای معروف دهه هفتاد را به خاطر دارید، سریال همسران و سریالهایی مانند مجید جان دلبندم، دنیای شیرین که برای گروه کودک و نوجوان ساخته میشد را به یاد دارید. نقطه اشتراک همه این سریالها لوکیشن آنها بود.
آپارتمانی که چالشهای زندگی مشترک و روزمره زوجهای کمال و مهین (با هنرمندی فردوس کاویانی و مهرانه مهینترابی) و علی و مریم (با هنرمندی فرهاد جم و الهام پاوهنژاد) در آن به تصویر کشیده میشد. آپارتمانی که شیرینِ قصه دنیای شیرین هر شب خاطراتش را در اتاق آن مینوشت، آپارتمانی که دنیای شیرین در آن خلاصه میشد. آپارتمانی که مجید دلبندم در آن مرز واقعیت و تخیل را جابهجا کرد.
سریالهای معروف دهه هفتاد ایران همه در آپارتمانی که متعلق به خانواده رجبی بود، ساخته شد. دلیل تشکر از خانواده رجبی در انتهای تیتراژ ، همین بود.
چگونه آپارتمان خانواده رجبی محبوب تهیه کننده شد؟
قصه از آنجا آغاز شد که برای ساخت سریال همسران به دنبال آپارتمانی بودند که دو واحد کنار هم داشته باشد تا زندگی دو زوج کمال و مهین و علی و مریم به تصویر کشیده شود. آن زمان آپارتمان آقای رجبی نوساز بود و چهار واحد آن خالی بود. بنگاه معاملات ملکی خیابان ولیعصر که دوست آقای رجبی بود پیشنهاد اجاره دو واحد آپارتمان را به این خانواده میدهد و آنها نیز میپذیرند که دو واحد آپارتمان را به مدت یکسال به گروه اجاره دهند.
پس از اتمام سریال همسران گروه مجدد آپارتمان را از خانواده رجبی اجاره میکند و سریال خانه سبز در آن ساخته میشود. پس از سریال خانه سبز سریالهای دنیای شیرین، مجید دلبندم و سیب خنده در آپارتمان خانواده رجبی ساخته میشود.
آقای رجبی در خیابان سهروردی فرش فروشی دارد و در سینما و تلویزیون نبودند ولی آپارتمانشان حدود هفت سال در اجاره گروه بود. به گفته آقای رجبی گروه برای هر واحد ۱۸۰ هزار تومان کرایه میداد که در زمان خودش مبلغ مناسبی بود.
خانه سبز
پس از به پایان رسیدن سریال همسران، گروه مجددا آپارتمان را از خانواده رجبی اجاره کرد و ساخت سریال خانه سبز کلید خورد. پشت بام خانه را ایرانیت میکنند و رنگ سبز میزنند و خانه فرید و لیلی ساخته میشود. همانطور که گفتیم سریالهای زیادی در آپارتمان خانواده رجبی ساخته شد ولی خانه سبز بیش از همه آنها بر سر زبانها افتاد و محبوب شد.
خانواده رجبی خاطرات خوشی از همکاری با عوامل ساخت سریال خانه سبز دارند و گله یا شکایتی از این همکاری ندارند. خانواده رجبی دلشان برای روزهای سخت فیلمبرداری تنگ شده است.
خانه سبز کجاست؟
خانواده رجبی هنوز هم در خانه سبز زندگی میکنند. خانهای واقع در خیابان یازدهم شرقی سعادتآباد که شخصیتهای دوستداشتنی یک داستان جدید از خانه سبز را خلق میکردند. خیابانی که خانه سبز در آن واقع شده است این روزها تغییر زیادی کرده و مانند گذشته نیست ولی خانه سبز خانواده صباحی تا حد زیادی مثل گذشته است.
دیوارهای خانه به رنگ سفید در آمده و درِ خانه مانند گذشته نیست. اما خانه سبز هنوز سرپا و سبز است. فضای داخلی طبقات مانند گذشته است. طبقه همکف که خانه آقاجون و خانمجون در آن قرار داشت محل سکونت آقای رجبی و همسرش است.
سریال خانه سبز اینگونه به پایان رسید که یک اتوبان قرار است ساخته شود و آپارتمان صباحیها نیز وسط این اتوبان قرار دارد. بعد از پایان سریال همه تصور میکردند که آپارتمان خانه سبز صباحیها دیگر وجود ندارد و یک اتوبان از آن گذشته است.
هنوز دیالوگ ماندگار عاطفه خطاب به همسرش در خاطرههاست: ««خونه سبز فقط یک ساختمون نیست؛ همه باورهای ماست… این چیزی نیست که بشه با بیل مکانیکی و بولدوزر خرابش کرد. این چیزیه که میتونه به هر آدمی روح سبز زندگی بده.»
خانواده رجبی خاطرات جالبی از این داستان دارند، طبق گفته خانواده رجبی بعد از قسمت پایانی، دوست و آشنا تماس میگرفتند و ابراز ناراحتی میکردند که خانه سبز صباحیها یا رجبیها قرار است از بین برود. اما خوشبختانه خانه سبز استوار است و خاطرات آن زنده.
آقای رجبی میگوید بعد از سریال خانه سبز برای ساخت فیلم و سریالهای دیگر با ایشان تماس گرفتند ولی خانه را اجاره داده بودند و به همین دلیل بعد از پایان همکاری با عوامل سریال خانه سبز دیگر سریالی در آپارتمان خانواده رجبی ساخته نشد.
آقای رجبی تمایلی ندارد که آپارتمانش را بکوبد و آپارتمانی جدید بسازد. میگوید: این آپارتمان هنوز هم برای مردم جذاب و پر از خاطره است. هنوز هم گاهی افراد جلو خانه سبز میایستند و به خانه نگاه میکنند، بعضی از افراد برای اینکه مطمئن شوند این آپارتمان همان لوکیشن سریال محبوبشان است، زنگ میزنند و سوال میپرسند.
ب س/ ا ز