مروری بر آثار ماندگار طنز در ماه رمضان

پایان ماه مبارک رمضان، بهانه‌ای شد برای مرور سریال‌سازی در حوزه طنز که تاکنون نزدیک به دو دهه مردم را پای تلویزیون نگاه داشته است.

به گزارش آی‌فیلم به نقل از ایلنا، بیش از دو دهه از ساخت مجموعه‌هایی که در مناسبت‌های مختلف روی آنتن تلویزیون رفته‌اند می‌گذرد و حال به نوعی بهترین زمان پخش مجموعه‌های تلویزیون مختص به مناسبت‌هایی همچون ماه مبارک رمضان است. یکی از نکات حائز اهمیت در سریال‌های مناسبتی که در تمام این سال‌ها با اقبال خوب از سوی مخاطبان همراه شده، کمدی بودن مجموعه مورد نظر بوده که به نوعی در دهه ۸۰ و با سریال‌های رضا عطاران اوج گرفت.

رضا عطاران؛ درخشش در تلویزیون

باوجود اینکه قبل از ساخت سریال‌های طنز توسط رضا عطاران، مجموعه‌های طنزی همچون «پشت کنکوری‌ها» به کارگردانی پریسا بخت‌آور نیز در رمضان سال ۸۱ روی آنتن تلویزیون رفته بود، عطاران با ساخت سریال «خانه به دوش» در سال ۸۳ موج کمدی‌‌سازی در مجموعه‌‌های مناسبتی ماه رمضان را آغاز کرد. این روند در سال‌های بعد نیز ادامه پیدا کرد و خود عطاران نیز سردمدار آن شد. مخاطبان از سریال‌های طنز او که البته مشکلات و مسائل اجتماعی را نیز به خوبی در قصه‌اش روایت می‌کرد به شدت استقبال می‌کردند تا اینکه «بزنگاه» در سال ۸۷ با حواشی مشابه با پایتخت ۶ مواجه شد و همین موضوع سبب شد تا «بزنگاه» آخرین سریالی باشد که رضا عطاران در مقام بازیگر و کارگردان به تولید آنها پرداخت.

«خانه به دوش»، «متهم گریخت» و «بزنگاه»

عطاران یک سال قبل از ساخت اولین سریال مناسبتی برای ماه رمضان، مجموعه «کوچه اقاقیا» را روانه آنتن شبکه پنج سیما کرد که با اقبال خوبی از سوی مخاطبان همراه شد و اعتماد مدیران تلویزیون را جلب کرد.

«خانه به دوش» محصول سال ۸۳ شبکه سه سیما بود که مهره‌های بزرگی برای تولید آن تلاش کرده بودند. اصغر فرهادی که پیش از این در سریال «پشت کنکوری‌ها» تا حدی فضای کمدی را تجربه کرده بود، عطاران را در نگارش این سریال کمک کرد. همچنین حمید لولایی، علی صادقی، مریم امیرجلالی، آناهیتا همتی که هرکدام در آن زمان طرفداران خاص خود را داشتند، همراه با عطاران تیم بازیگران «خانه به دوش» را شکل می‌دادند و همین موضوع در کنار عوامل دیگر زمینه‌های موفقیت بیش از حد این سریال را فراهم کرد.

یک سال پس از ساخت «خانه به دوش»، عطاران مجموعه «متهم گریخت» را روانه آنتن رمضان سال ۸۳ کرده و مجددا با استقبال کم‌نظیری از سوی مردم مواجه می‌شود.

عطاران پس از ساخت «مجموعه ترش و شیرین» که نوروز ۸۶ روی آنتن رفت، در آخرین همکاری خود با تلویزیون در رمضان ۸۷ سریال «بزنگاه» را روی آنتن شبکه سه سیما برد که با استقبال خوبی در بین مخاطبان مواجه شد. تکه‌کلام‌هایی که این سریال باب شده بود، تا سال‌ها در سریال‌های دیگر تلویزیون نیز استفاده می‌شد و همچنان خنده می‌گرفت.

این مجموعه روایت خانواده‌ای است که پس از مرگ پدر خود بر سر تقسیم ارث پدری با یکدیگر به مشکل می‌خورند. رضا عطاران، حمید لولایی، مرجانه گلچین و علی صادقی ازجمله بازیگران این سریال بودند.

«بزنگاه» که به نویسندگی مشترک سروش صحت و ایمان صفایی نوشته شده بود، در زمان پخش خود دچار حواشی شبیه به «پایتخت۶» شد و همین موضوع عطاران را از تلویزیون جدا کرد چراکه بسیاری از کارشناسان معتقد بودند این سریال منجر به بدآموزی در جامعه شده است.

ورود محسن تنابنده با «مامور بدرقه»

«مأمور بدرقه» مجموعه‌ای تلویزیونی به کارگردانی سعید سلطانی است که همزمان با پخش «بزنگاه» در رمضان ۸۷ روی آنتن شبکه پنج سیما رفت و آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفت. اما این مجموعه بازیگری همچون محسن تنابنده را معرفی کرد که در ادامه با مجموعه «پایتخت» اتفاق ویژه‌ای را در تلویزیون رقم زد.
این مجموعه داستان «استوار آصف» یک مامور نیروی انتظامی در حال بازنشستگی است که وظیفه دارد تا افشین را به جرم حمل مواد مخدر تحویل بازداشتگاه بدهد: اما افشین به کمک شوهر خواهرش فرامرز از دست آصف فرار می‌کند.

کمدی «سه دونگ سه دونگ» بعد از چند سال سکوت

بعد از سال ۸۷، تا چند سال هیچ مجموعه کمدی در ماه رمضان روی آنتن تلویزیون نرفت اما پس از آن مجموعه «سه دونگ سه دونگ» به کارگردانی شاهد احمدلو روی آنتن شبکه پنج سیما رفت و تا رمضان ۹۰ را متفاوت از سال‌های قبل از خود کند.

سیروس گرجستانی، محمد کاسبی، مرجانه گلچین، جواد عزتی، یوسف صیادی، داریوش سلیمی، عباس جمشیدی‌فر، اشکان اشتیاق، نادیا دلدار گلچین، بیژن پیشدادی، گیتی معینی، سیروس میمنت، ساقی زینتی و مریم معصومی ازجمله بازیگرانی بودند که در این اثر به ایفای نقش پرداختند.

با وجود اینکه «سه دونگ سه دونگ» در زمان پخش خود توسط افراد زیادی دیده شد، نتوانست آنچنان که باید رضایت مخاطبان را جلب کند.

«دودکش» و «پادری»

«دودکش» به کارگردانی محمدحسین لطیفی رمضان ۹۲ روی آنتن شبکه یک سیما رفت و توانست مخاطبان بسیاری به سمت خود جذب کند. استقبال از این مجموعه به اندازه‌ای بود که سبب شد تا تلویزیون برنامه‌ریزی برای ساخت فصل دوم این مجموعه را نیز آغاز کند. به این ترتیب فصل دوم این سریال با نام «پادری» آماده شد و رمضان ۹۵ روی آنتن شبکه یک سیما رفت اما به موفقیت فصل اول این مجموعه دست پیدا نکرد.

هومن برق نورد، بهنام تشکر، امیرحسین رستمی، سیما تیرانداز، نگار عابدی، الناز حبیبی، جواد عزتی، محمدرضا شیرخانلو و یاس نوروزی ازجمله بازیگرانی بودند که در این سریال به ایفای نقش پرداختند.

کولاک «پایتخت» در تلویزیون

«پایتخت» به کارگردانی سیروس مقدم و با طراحی و بازی محسن تنابنده مجموعه سریالی بود که فصل اول آن در نوروز ۱۳۹۰ از شبکه ۱ سیما پخش شد. این مجموعه در همان سری اول خود به اندازه‌ای مورد استقبال قرار گرفت، که اعتماد مدیران تلویزیون برای سفارش فصل‌های دیگر آن را جلب کرد.

البته با اینکه تاکنون ۶ سری از این سریال روی آنتن تلویزیون رفته، اما تنها «پایتخت۴» در ماه رمضان سال ۹۴ پخش شد و سری‌های دیگر در نوروز روی آنتن رفته است.
این اثر سریالی طنز بوده که به زندگی و مصائب و شادی‌‌های خانواده نقی معمولی و دیگر اقوامش می‌پردازد. سریال «پایتخت۴» علاوه بر همراه کردن مخاطبان جوایز بسیاری همچون بهترین سریال سال از دید مردم و بهترین سریال چهارمین جشنواره جام‌جم را نیز به خود اختصاص داده است.

م ه / س م