«قصر شیرین» و نقشی ماندگار برای حامد بهداد

نکته جالب کارنامه حامد بهداد این است که در سال ۱۳۹۸، ابتدا و انتهای کارنامه‌اش را دو فیلم موفق شکل می‌دهند! او با «آخر بازی» شروع کرد و حالا «قصر شیرین» را روی پرده سینما‌ها دارد. هر دو فیلم، هم مورد تحسین منتقدان قرار گفته‌اند و هم مخاطبان. در این مطلب درباره این دو فیلم و هشت فیلم موفق دیگر کارنامه حامد بهداد نوشته‌ایم. این فیلم‌ها نقاط عطف کارنامه بازیگری بهداد محسوب می‌شوند.
قصر شیرین (۱۳۹۷)
اسم شخصیت: جلال
کارگردان: سید رضا میرکریمی

درباره نقش: بهداد تنها بازیگر سرشناس «قصر شیرین» است. رضا میرکریمی این بار یک شخصیت مرد را در موقعیت‌های چالش‌برانگیز قرار داده. مردی که زندگی و شخصیت چند لایه دارد و در نهایت تحول و تغییر او عیان می‌شود. کار مهم بهداد این است که پرداخت شخصیت بسیار تدریجی و ظریف انجام می‌شود. «قصر شیرین» فیلمی ساده و قابل فهم است که کم‌کم شروع می‌شود و به معرفی جزئیات و داستانک‌ها می‌پردازد و هر چه پیش می‌رود از ریتم و حال و هوایش نمی‌افتد و می‌تواندتا انتها مسیر و جاده‌ای آرام، ولی جذاب را برای مخاطبانش به تصویر بکشد. بخش عمده‌ای از این موفقیت مرهون بازی خویشتندارانه بهداد است.
جایگاه در کارنامه: جلال بدون تردید یکی از بهترین‌های کارنامه بهداد است. او برای این نقش در جشنواره فجر نامزد سیمرغ بود. او چندی پیش جایزه بهترین بازیگر را از جشنواره شانگ‌های به‌دست آورد.

-----------------------------------------------------

سد معبر (۱۳۹۵)
اسم شخصیت: قاسم
کارگردان: محسن قرایی

درباره نقش: قاسم کارمند شهرداری است؛ مردی از طبقه فرودست که چنان بر مدار حرص سوار است که آتش آن دامن خانواده‌اش را هم گرفته. مردی که به خواسته‌های همشهریان هم‌طبقه‌اش بی‌اعتناست و حتی در رابطه با همسرش، مطالبات فردی خود را به خواست همسرش ارجح می‌داند. بهداد برای نمایش درونیات قاسم، از همه تجربه و توانش بهره گرفته؛ سکوت و فریاد را توأمان دارد. به همین خاطر است که تا لحظه آخر نمی‌توان نظر قطعی درباره تصمیمی که قاسم گرفته داد.
جایگاه در کارنامه: حامد بهداد با «سد معبر» تولدی دوباره داشت. این فیلم باعث شد نگاه‌ها بار دیگر به سمت او چرخانده شود و منتقدان اذعان کنند، بهداد نمی‌خواهد زمین بازی را به دیگران بسپارد. او در جشن انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای جشن خانه سینما جایزه گرفت. بهداد در جشنواره گلدن گلوبال آسیایی در کوآلالامپور هم جایزه بهترین بازیگر مرد را به‌دست آورد.

----------------------------------

آرایش غلیظ (۱۳۹۲)
اسم شخصیت: مسعود
کارگردان: حمید نعمت‌الله

درباره نقش: مسعود آدم کلاشی است که قصد دارد یک بار قاچاق فشفشه را بفروشد. برای این منظور از موقعیت یک دختر (طناز طباطبایی) سوءاستفاده می‌کند و همراه او و همکارانش به یک مأموریت می‌رود. مسعود معتاد هم هست و به‌طور اتفاقی با پیرمردی به‌نام منصور (جمال اجلالی) برمی‌خورد که قصد نشئگی دارد. آشنایی این دو منجر به اشتراک در یک چیز می‌شود؛ لذت بیشتر از نشئگی یا به تعبیر خودشان رفتن به قلعه پرتغالی! بهداد در «آرایش غلیظ» یکی از مشخصه‌های ذاتی را بیش از دیگر ویژگی‌ها با خود دارد: بامزگی. اقتضای نقش می‌طلبد که مسعود «شیرین» باشد و بهداد در این زمینه متخصص است.
جایگاه در کارنامه: حامد بهداد برای «آرایش غلیظ» از جشنواره سی‌ودوم نامزد دریافت سیمرغ بود. خیلی‌ها بازی‌اش را تحسین کردند، ولی منتقدان بر کیفیت بازی او در این فیلم اشتراک نظر ندارند.

---------------------

سعادت‌آباد (۱۳۸۹)
اسم شخصیت: محسن
کارگردان: مازیار میری

درباره نقش: «سعادت‌آباد» در ظاهر شباهتی با آثار پیشین حامد بهداد دارد: مردی بشاش، بذله‌گو، سربه‌هوا و ... با این‌حال نحوه ارائه آن باعث ایجاد تفاوت شده است. او چند صفت متضاد را به‌طور هم‌زمان در این نقش به تصویر می‌کشد: مهربانی در عین خشونت، وفا در عین خیانت، صداقت در عین دروغگویی. بهداد بلد است شخصیت‌های این‌چنینی را طوری بازی کند که هم مخاطب او را دوست بدارد و هم متوجه خصلت‌های بدش بشود.
جایگاه در کارنامه: بهداد برای «سعادت‌آباد» نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشن منتقدان شد. در زمان اکران هم شاهد نقد‌های مثبتی درباره بازی‌اش بودیم. فیلم فروش بالایی هم داشت و در شبکه نمایش خانگی هم مورد توجه قرار گرفت تا «سعادت‌آباد»‌تبدیل به یکی از آثار محبوب بهداد شود.

----------------------

جرم (۱۳۸۹)
اسم شخصیت: ناصر
کارگردان: مسعود کیمیایی

درباره نقش: «جرم» از جمله فیلم‌های متأخر مسعود کیمیایی با سویه‌های سیاسی - اجتماعی است. فیلم داستان دو دوست جوان به نام رضا سرچشمه (پولاد کیمیایی) و ناصر (حامد بهداد) است که تصمیم می‌گیرند تا به زندگی یک شخص سیاسی پایان دهند. دومین همکاری کیمیایی و بهداد منجر به خلق شخصیتی شد که همه نشانه‌های قهرمان‌های کیمیایی را دارد؛ از رضا موتوری تا سید گوزن‌ها. بهداد در این فیلم یک بازی برون‌ریز دارد، اما این شیوه تعمدی است. نوعی ادای احترام به شخصیت‌های پرفریاد کیمیایی که از قضا تصاویر سیاه و سفید و صدای چنگیز جلیلوند بر این مشابهت افزوده است.
جایگاه در کارنامه: بهداد برای «جرم» برنده اولین سیمرغ خود از جشنواره شد. این اتفاق در جشنواره بیست‌ونهم فجر رخ داد. بازی بهداد در این فیلم تحسین شد، اما با این‌حال ناصر جزو شخصیت‌های به‌یادماندنی سینمای کیمیایی محسوب نمی‌شود.

--------------------

روز سوم (۱۳۸۵)
اسم شخصیت: فواد
کارگردان: محمدحسین لطیفی

درباره نقش: فواد، افسری عراقی است که پیش از آغاز جنگ به ایران آمده و از سمیره (باران کوثری) خواستگاری کرده است. جنگ، اما بازی را تغییر داده و دوستان حالا دشمن یکدیگر هستند. فواد، اما سمیره را می‌خواهد و پا پس نمی‌کشد. «روز سوم» یکی از بهترین نقش‌آفرینی‌های بهداد محسوب می‌شود. او شمایل یک افسر عاشق‌پیشه عراقی را چنان باورپذیر به تصویر کشید که خیلی زود فراموش کردیم او به‌واقع حامد بهداد است! صحبت‌های بریده بریده او به زبان فارسی، خشم و عصیان و عشق ... فواد را تبدیل به شخصیتی یگانه در کارنامه بهداد کرده است.
جایگاه در کارنامه: در حالی که به نظر می‌رسید بهداد برای این نقش به سیمرغ برسد، اتفاق دیگری رخ داد و جایزه به بهداد داده نشد، دست او در جشن خانه سینما هم از تندیس خالی ماند. با این حال «روز سوم» به دلیل محبوبیت پیش قاطبه مخاطبان تبدیل به یکی از آثار به‌یادماندنی بهداد شده است.

--------------------

کافه ستاره (۱۳۸۳)
اسم شخصیت: خسرو
کارگردان: سامان مقدم

درباره نقش: جزو اولین تجربیات سینمایی اوست. از آن نقش‌هایی که بهداد برای جا انداختن کامل خود نیاز داشت. او قدر فرصت را دانست و گل طلایی را زد. نقش خسرو در «کافه ستاره» کوتاه، اما دقیقاً منطبق با ویژگی‌های ذاتی بهداد بود. کاری نداریم که سامان مقدم از پیش نقش را برای بهداد نوشته بود یا نه؛ مهم این است که خسرو خیلی خوب به قامت او نشست. بامزگی‌های خسرو که زنی میانسال (فریبا با بازی رویا تیموریان) عاشقش شده، آن‌قدر خوب از آب درآمد که بخشی از جذابیت فیلم را به دوش کشید. بهداد با این نقش بر محبوبیت خود افزود و توانست دل هوادارانش را به دست بیاورد.
جایگاه در کارنامه: بهداد برای این نقش نامزد تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از دهمین جشن خانه سینما شد، بازی‌اش به دل مخاطبان نشست و همچنان جزو نقش‌های خوب کارنامه‌اش دسته‌بندی می‌شود.

--------------------

بوتیک (۱۳۸۱)
اسم شخصیت: مهرداد
کارگردان: حمید نعمت‌الله

درباره نقش: مهرداد جزو شاه‌نقش‌های بازیگری حامد بهداد به حساب می‌آید. او یک نشئه‌باز حرفه‌ای است، می‌خواهد با مرام باشد، به زنش شک دارد و ... آنچه مهرداد را در خاطرمان زنده نگه داشته، سکانس دعوا با زنش است. مصرف زیاد مواد مخدر و ور رفتن مدام همسرش با موبایل او را به مرز جنون رسانده و شروع به کتک‌کاری می‌کند. دوستش جهان دخالت می‌کند و مهرداد با زبان رمز قصد لو دادن رابطه همسرش را دارد: «سین شین نُه، جیم شین اوکی». رمزگشایی حرف‌های زنش برای جهان در اوج عصبیت نکته دیگری است که به جذابیت کاراکتر حامد بهداد اضافه کرده.
جایگاه در کارنامه: بهداد با «بوتیک» به شهرت رسید و همچنان این فیلم جزو شاه‌نقش‌های کارنامه‌اش محسوب می‌شود. منتقدان تحسینش کردند و مخاطبان با جوانی جدید آشنا شدند.

---------------------

آخر بازی (۱۳۷۹)
اسم شخصیت: پویا
کارگردان: همایون اسعدیان

درباره نقش: گفته می‌شود رامبد جوان، حامد بهداد را به همایون اسعدیان معرفی کرده است. اسعدیان دنبال جوانی می‌گشت که نماینده‌ای از جوان‌های سرخوش دهه هشتاد باشد، آن‌ها که در دنیای بی‌آلایش خود دست به ماجراجویی می‌زنند و گیر می‌افتند. بهداد نقش پویا را در «آخر بازی» ایفا کرد؛ جوانی دانشجو و نترس که شوخی‌شوخی وارد یک بازی می‌شود و گیر می‌افتد.
جایگاه در کارنامه: حامد بهداد با انرژی مضاعف آمده بود و می‌خواست با بازی‌های اگزجره‌اش در کانون خاص و عام باشد. خوش‌شانس هم بود؛ کارگردان‌های خوش‌سلیقه سراغش می‌آمدند و او نم‌نمک پای خود را در سینما سفت می‌کرد. داوران هم به او روی خوش نشان دادند و برای این نقش نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از نوزدهمین جشنواره فیلم فجر شد.

خانه دختر (۱۳۹۶)
اسم شخصیت: منصور
کارگردان: شهرام شاه‌حسینی

درباره نقش: از جمله فیلم‌هایی است که خط داستانی‌اش قوی نیست، اما حرف‌های مهمی در دل دارد. برای اینکه به موقعیت منصور در داستان پی ببریم لازم است خط کلی داستان را مرور کنیم. «خانه دختر» قصه سمیرا (رعنا آزادی‌ور) است که پیش از مراسم ازدواج با منصور (حامد بهداد) گرفتار چالش می‌شود. در روز پیش از عروسی، مادر منصور، سمیرا را برای معاینه پیش دکتر زنان می‌برد، اما سمیرا که از این موضوع شوکه شده اقدام به خودکشی می‌کند. بهداد در بخش ابتدایی داستان وجه سرخوشانه منصور را به نمایش می‌گذارد و بعد از مرگ نامزدش با این اتفاق چالش دارد. شک و غم تا آخر در چهره منصور هویدا است و باعث شده بهداد دو حس سخت را توأمان نمایش دهد.
جایگاه در کارنامه: فیلم «خانه دختر» سال‌ها توقیف بود. با این حال اکران فیلم باعث نشد مخاطب نسبت به آن واکنش مثبت داشته باشد. فیلم جایگاهی رفیع در کارنامه بهداد ندارد.

/ س م